Tolkmicko

PAŃSTWO: Polska                              
WOJEWÓDZTWO: warmińsko-mazurskie
POWIAT: elbląski                                    
DIECEZJA: elbląska 
 
Niewielka miejscowość w powiecie elbląskim malowniczo położona na krawędzi Wysoczyzny Elbląskiej, nad wodami Zalewu Wiślanego. Jej początki giną w gąszczu legend, z których jedna tłumaczy nawet nazwę osady, pochodzącą od córki księcia Tolka – Mity, która panowała w tutejszym grodzie. Ślady wczesnego grodziska znajdują się dziś około 2 km na południe od starego rynku i wskazują na XII-XIII w. Przywilej lokacyjny Tolkmicko uzyskało właśnie w XIII 
stuleciu, a już sto lat później w obrębie murów miejskich stanął zamek, następnie szpital z kaplicą, kościół i ratusz. Po bitwie pod Grunwaldem w 1410 r. król Władysław Jagiełło przekazał miasto w posiadanie Bartłomiejowi Boreszowi – dziekanowi kapituły warmińskiej, który wsławił się m.in. tym, że wcześniej był... lekarzem wielkich mistrzów krzyżackich.
W XVII i XVIII w. w Tolkmicku nastąpił rozwój rzemiosła, powstało wiele zakładów – szewskich, rzeźnickich, piekarskich, piwowarskich, słodowniczych, bednarskich, stolarskich i garncarskich. Intensywny rozwój miasta spowodowały także budowa pod koniec XIX w. portu rybackiego oraz poprowadzenie linii kolejowej i szosy do Elbląga. Podczas II wojny światowej miasto zostało bardzo mocno zniszczone, a pod koniec działań niemal połowa jego mieszkańców uciekła. Wprawdzie Tolkmicko odbudowano, ale nie odzyskało już niestety swojej dawnej świetności.
Górujący nad miastem kościół pw. św. Jakuba Apostoła pochodzi z przełomu XIV i XV w., chociaż z pierwotnej świątyni zachowały się jedynie mury obwiednie i wypalona wieża. Obecny wygląd kościół zawdzięcza przebudowie z początku XX w. oraz powojennej odbudowie. W jego wnętrzu zobaczyć można kilka zabytkowych elementów wyposażenia, jak neogotycki ołtarz główny z początku XX w., organy z tego samego okresu oraz wcześniejszy, rokokowy krzyż z 1720 r. Przed wejściem do świątyni zachowały się dwie rzeźby z piaskowca przedstawiające Matkę Bożą i św. Jana Nepomucena. Obydwie pochodzą z początku XVIII w. W świątyni posługują obecnie księża salezjanie.
 
Warto również zobaczyć w Tolkmicku:
• resztki murów obronnych z basztą z ok. XIV w.;
• zabytkową zabudowę domów mieszczańskich z XVIII i XIX w.;
• neobarokową kaplicę cmentarną z drugiej połowy XIX w.

 

 

Uwagi oraz sugestie

DO GÓRY