Lębork

PAŃSTWO: Polska            
WOJEWÓDZTWO: pomorskie
POWIAT: lęborski                
DIECEZJA: pelplińska 
 
Miejscowość od wieków związana z postacią św. Jakuba, który już od średniowiecza jest patronem miejskiej fary. Kościółdo dziś jest jednym z ważniejszych ośrodków kultu Apostoła na Pomorzu, posiadającym relikwie świętego. Stanowi także główne centrum szlaku jakubowego w tej części kraju. Lębork położony jest w pradolinie rzek Redy i Łeby, tuż przy jej południowej krawędzi. Od południa otoczony zwartym kompleksem leśnym, posiada doskonałe warunki turystyczno-rekreacyjne. Bliskość wybrzeża Bałtyku oraz doskonałe połączenia komunikacyjne z Trójmiastem oraz miastami Pomorza Zachodniego sprawiają, że jest często odwiedzany przez licznych turystów. Istnieje hipoteza, że pierwsza osada nad Łebą i jej dopływem Okalicą powstała już we wczesnym średniowieczu i nosiła nazwę Lewino. Według przekazu kronikarza Restorfa Lębork został założony lub podniesiony do rangi miasta w 1285 r. Fakt tak wczesnego istnienia miasta nie jest jednak potwierdzony w żadnym innym dokumencie. W związku z tym rozwój miasta należy łączyć przede wszystkim z okresem panowania krzyżackiego (1310-1454). Przywilej lokacyjny został nadany miastu przez wielkiego mistrza Dietricha von Altenburga 1 stycznia 1341 r. W tym momencie przystąpiono do budowy zamku, który pełnił funkcję siedziby wójta zakonnego. Pragnąc odłączyć się od zakonu, w 1440 r. Lębork przystąpił do Związku Pruskiego, ale już 15 lat później przeszedł pod władzę książąt pomorskich, którym podlegał aż do roku 1637, kiedy to zmarł ostatni z dynastii Gryfitów – Bogusław XIV.
Po pierwszym rozbiorze Polski miasto zostało wcielone do pruskiej prowincji Pommern, w której znajdowało się aż do marca 1945 r. 10 marca do miasta wkroczyła Armia Czerwona, która spowodowała spore zniszczenia. Mimo tych działań miasto zachowało część zabytkowej architektury. 
 

Warto również zobaczyć w Lęborku:

mury obronne – wraz z trzema basztami zrewitalizowane i udostępnione turystom, które są jedną z głównych atrakcji turystycznych miasta;
dawny zamek krzyżacki w południowo-wschodnim narożniku miasta, obecnie siedzibę sądu rejonowego;
Basztę Bluszczową – zachowaną w pierwotnym stylu i wyglądzie, będącą integralną częścią obwarowań miejskich;
młyn i tzw. Dom Młynarza – na terenie dawnego przedzamcza, pochodzące z XIV-XV w.;
ratusz miejski wybudowany na początku XX w. w stylu neogotyckim;
Muzeum w Lęborku ze zbiorami z zakresu archeologii, historii, etnografii i sztuki dawnej oraz wystawami sztuki współczesnej; szczegóły na www.muzeum.lebork.pl;
kamienice mieszczańskie przy ul. Staromiejskiej z przełomu XIX i XX w.

Sanktuarium św. Jakuba Apostoła Starszego

Jest jednym z nielicznych tego typu obiektów poświęconych świętemu w północnej Polsce. Jego budowa zakończyła się najprawdopodobniej na początku XV w. Pierwotnie kościół był świątynią katolicką. Po wprowadzeniu reformacji na Pomorzu od 1535 r. przeszedł na własność gminy protestanckiej. W 1640 r. dokonano ponownej konsekracji. W 1658 r. wycofujący się Szwedzi podpalili miasto, w wyniku czego ucierpiała również lęborska fara. Kolejny pożar (w roku 1682) strawił niemal całe miasto. Z kościoła św. Jakuba pozostały tylko wypalone mury oraz sklepienie zakrystii. Prace remontowe w połowie XVIII w. zainicjował ówczesny proboszcz Ignacy Lniski – wuj Józefa Wybickiego. W trakcie prac korpus kościoła nakryto dachem, drewniana podłoga została wymieniona na ceglaną, oprócz głównego ołtarza zamontowano jeszcze cztery boczne. W takim stanie budowla przetrwała do roku 1818, kiedy to trwający kilka dni huragan zerwał dach korpusu i wieży oraz zniszczył okna świątyni. Naprawy zniszczeń dokonano cztery lata później. Obecny wygląd kościoła jest wynikiem prac remontowych prowadzonych w latach 1907- 1910. Najistotniejszą zmianą było wprowadzenie nowego zwieńczenia wieży w postaci dwóch analogicznych szczytów schodkowych kryjących dach dwuspadowy. Najstarszymi elementami wyposażenia kościoła św. Jakuba w Lęborku są dwie renesansowe płyty nagrobne, wmurowane w południową ścianę prezbiterium. XVIII-wieczny ołtarz główny przedstawia scenę Ukrzyżowania oraz wizerunek świętego Jakuba. Na uwagę zasługuje również rokokowa ambona, której baldachim wieńczy drewniana rzeźba św. Jakuba Apostoła. Wnętrze kościoła ponadto wypełniają: wspaniała zabytkowa chrzcielnica z XVIII w., drewniane stalle w prezbiterium oraz cztery XVIII-wieczne ołtarze boczne. Pod ołtarzem znajduje się duża kamienna muszla św. Jakuba, w którą wkomponowany jest relikwiarz ze szczątkami Apostoła. Przed kościołem postawiono tzw. słup jakubowy, który podobnie jak te w Hiszpanii, wskazuje drogę do Santiago de Compostela. W pobliżu świątyni, w ciągu murów obronnych, warto obejrzeć galerię Jakubów – przedstawiono w niej słynnych Jakubów od Kubusia Puchatka, poprzez Kubę Rozpruwacza, aż do Jamesa Bonda. Każdego roku w lipcu odbywają się uroczystości poświęcone patronowi kościoła i od 1998 r. patronowi całego miasta – św. Jakubowi. Odpust parafialny połączony z dużym, kilkudniowym Jarmarkiem Jakubowym, ma miejsce 25 lipca. Jarmark, którego korzenie sięgają średniowiecza, dziś jest dużym wydarzeniem kulturalnym, rozrywkowym, handlowym i sportowym (odbywa się wówczas Uliczny Bieg św. Jakuba).

 

 
 

 

 
Uwagi oraz sugestie

DO GÓRY